انواع صاعقه گیر الکترونیکی
در صاعقه گیر های پسیو پدیده کرونا به واسطه ماهیت اثر میله نوک تیز تشدید شده و اصول کارکرد یک صاعقه گیر ساده را تشکیل می دهد.چنانچه با استفاده از مدارات الکترونیکی پیشرفته بتوانیم پدیده کرونا را نسبت به یک میله نوک تیز تشدید کنیم آنوقت به نوعی به شعاع حفاظتی بیشتری نیز دست خواهیم یافت و این دستگاه ها به عنوان صاعقه گیر های الکترونیکی معرفی می گردند که از لحاظ نحوه عملکرد در انواع اتمی ، بادی ، خورشیدی ،خازنی و ... تقسیم می گردند.
در ادامه با معرفی انواع صاعقه گیر الکترونیکی به نحوه عملکرد ، مزایا و معایب آنها خواهیم پرداخت .
1- صاعقه گیر اتمی
رعد گیر های اتمی انرژی مورد نیاز خود را از منابع داخلی تامین کرده و لذا شعاع حفاظتی وسیعی را فراهم می کند.
امروزه این نوع صاعقه گیر ها با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی بسیار بالا منسوخ شده و دیگر تولید نمی گردند.
مزایا:
• شعاع حفاظتی وسیع تر
• طول عمر زیاد
معایب:
• اثرات مخرب زیست محیطی
• خطر ایجاد آتش سوزی در مواقع قطعی هادی نزولی
2- صاعقه گیر پیزو الکتریک یا بادی
این نوع صاعقه گیر از یک محفظه خالی با مسیر ورود و خروج دوکی شکل آیرودینامیک ساخته شده است و ورود و خروج هوا از آن طی یک سیکل و مسیر مشخص صورت می گیرد که باعث ارتعاش الکترود عمودی تعبیه شده گردیده و نوسانهای ایجاد شده باعث ایجاد الکتریسیته ساکن در سلول و در نهایت یونیزاسیون هوای اطراف خواهد شد.
تکنولوژی بکار رفته در این نوع صاعقه گیر از نوع خود تامین کننده بوده ولی بسیار حساس و آسیب پذیر است و به عبارتی با گرفتگی مسیر ورود و خروج هوا در اثر عوامل محیطی مانند گرد و غبار عملا صاعقه گیر از کار می افتد .
مزایا:
• خود کفا بودن (بدون نیاز به برق و باتری)
معایب
• طول عمر پایین با توجه به تکنولوژی حساس به گرد و غبار
• اثرات مخرب زیست محیطی به علت فعال شدن صاعقه گیر با هر وزش باد
• ابعاد و و وزن زیاد
3- صاعقه گیر خورشیدی
این صاعقه گیر انرژی مورد نیاز جهت یونیزه کردن هوای اطراف خود را از سلولهای خورشیدی تعبیه شده روی بدنه خود تامین می کند.انرژی ذخیره شده باید در لحظه مناسب باعث تخلیه و یونیزاسیون هوا شود . صرفنظر از مکانیزم عملکرد آن این نوع صاعقه گیر هم وابستگی شدید به باتری ها و سلولهای خورشیدی تعبیه شده می باشد.
معایب:
• طول عمر بسیار پایین با توجه به طول عمر باتری و سلول خورشید
• اثرات مخرب زیست محیطی با توجه به یونیزاسیون دائم هوا
• عدم اطمینان به کارکرد در هوای ابری و غیر افتابی کمتر از ساعات شارژ ماندن باتری
4- صاعقه گیر خازنی با جرقه زن بیرونی
مکانیسم عملکرد این صاعقه گیر بر اساس وجود پتانسیل الکتریکی اتمسفر در شرایط طوفانی بودن هوا بنا شده است.در این نوع صاعقه گیر با توجه به فعال شدن صاعقه گیر در زمان طوفانی بودن اثرات زیست محیطی کاهش یافته ولی همچنان به دلیل بیرونی بودن الکترودهای جرقه زن و تاثیر گرد وغبار بر این الکترودها طول عمر این نوع صاعقه گیر ها بسیار پایین می باشد.
مزایا:
• عدم اثرات مخرب زیست محیطی
معایب:
• تاثیر گرد و غبار بر عملکرد صاعقه گیر و کاهش طول عمر آن
5- صاعقه گیر با سیستم ژنراتور ایمپالس داخلی
جدید ترین و بروز ترین تکنولوژی بکار رفته در صاعقه گیر های پیشرفته امروزی استفاده از مکانیسم ژنراتور ایمپالس داخلی می باشد و در مواقعی که شرایط جوی فاقد پتانسیل الکترکی باشد و یا به عبارتی احتمال وجود رعد و برق وجود نداشته باشد عملا صاعقه گیر هیچگونه فعالیتی نداشته و به محض اینکه انرژی الکتریکی اتمسفر فراتر از حد معینی (مثلا 5 کیوولت بر متر) میرسد،واحد شارژ را برای جمع آوری انرژی به کار می اندازد.این واحد تا پرشدن خازن های یک مدار الکترونیکی به کار ادامه داده و پس از شارژ دستور تخلیه صادر شده که با شارژ و دشارژ شدن خازنها به صورت متوالی هوای اطراف صاعقه گیر یونیزه می شود.با عدم وجود الکترودهای خارجی در ساختمان این نوع صاعقه گیر طول عمر آن از انواع دیگر صاعقه گیر ها بسیار بالاتر می باشد.
عملکرد این صاعقه گیر به علت وابستگی مطلق به شرایط جوی صاعقه بهترین کارایی را دارد.
مزایا:
• طول عمر بسیار بالاتر با توجه به تکتولوژی بکار رفته
• عدم نیاز به منابع انرژی وابسته از قبیل باد و خورشید و باتری
• دوستدار محیط زیست با توجه به سیستم عملکردی فقط در هنگام شرایط جوی مستعد صاعقه
